“`html
Orta Doğu’daki Gelişmeler: Riyad ve Şam’dan Önemli İstihbaratlar
Biri, 13 gün önce Moskova’da gerçekleşti.
Öteki, son 48 saat içinde Riyad ve Şam’da yaşanan kritik olaylarla ilgili.
Bu, yılın ilk “Çift hilalli” istihbarat raporu ve Türkiye açısından son derece önemli.
Her bir raporu aşağıda belirteceğim.
İlk İstihbarat: 1 Ocak’ta Riyad’a Gelen Uçak
1 Ocak 2025 tarihinin sabahı… İstanbul’da Galata Köprüsü üzerinde büyük bir kalabalık “Ayasofya-Emevi Camii-El Aksa” sloganlarıyla eylem yaparken, aynı gün akşamı Riyad’a özel bir uçak iniyor.
Bu uçakta, Suriye’deki yönetimi ele geçiren HTŞ’nin Dışişleri Bakanı Esaad Hasan Şeybani ve Savunma Bakanı Murhaf Ebu Kasra yer alıyordu.
Uçaktan inen üçüncü kişi ise yeni rejimin “Muhaberat” yani istihbarat şefi Enes Hasan Hattab olarak kaydedildi.
Bu ismin önemi ileride daha iyi anlaşılacak.
Uçaktan İnen Üçüncü Kişinin Rolü
Bir hatırlatma yapmak gerekirse; devrilen Baas rejiminin en güçlü figürlerinden biri istihbarat kurumunun, yani Orta Doğu’da bilinen ismiyle “Muhaberat”ın başındaydı. Riyad’da uçaktan inen bu üçüncü kişi de önümüzdeki dönemde yeni rejimin en etkili ismi haline gelebilir.
Sorular: Uçak Nerden Geldi?
Bu heyetin Şam’dan Riyad’a nasıl geçtiği merak konusu. Araştırmalarım sonuç vermedi, elimde sadece Suudi yönetiminin Riyad Havalimanı’ndaki karşılama törenindeki fotoğraflara dair bir bilgi var.
Arkada gözüken küçük özel jet, merak uyandırıyor. Bir kaç uzmanla görüştüm, ancak net bir bilgi elde edemedim. Suudi Arabistan’ın göndermiş olabileceği düşüncesi dahi üzerinde durduğum bir diğer noktadır.
Öte yandan, Şam Havalimanı 8 Aralık’tan itibaren iç uçuşlara açılmış durumda.
İkinci İstihbarat: HTŞ Dışişleri Bakanı’nın İlk Açıklaması
Riyad hava alanında, yeni Suriye Dışişleri Bakanı’nın pistteki ilk sözleri dikkat çekici oldu:
“Bu, Özgür Suriye’nin ilk dış ziyareti!” açıklamasını yaptı.
Sosyal medyadaki paylaşımında ise “Kardeş ülke Suudi Arabistan’la yeni bir sayfa açıyoruz” ifadesini kullandı.
Unutmayalım ki, “Özgür Suriye”ye ilk ziyareti gerçekleştiren kişi, Türkiye Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanı İbrahim Kalın’dı.
Üçüncü İstihbarat: Şam’dan Gelen Açıklama
Riyad’daki olaylarla eş zamanlı olarak, Şam’dan da önemli bir açıklama geldi. Yeni yönetimin lideri El Şara, Suudi “El Arabiya” kanalına verdiği demeçte, “Burası kesin; Suudi Arabistan Krallığı, Suriye’nin geleceğinde önemli bir role sahip olacak.” sözlerini sarf etti.
Dördüncü İstihbarat: İlk Yardım Uçağı
Bir gün sonra, Şam Havaalanı’na inen ilk yardım uçağı dikkat çekti. Bu, “Kral Salman İnsani Yardım Kuruluşu” adına gelmişti ve çeşitli tıbbi malzemeler ile sığınma gereçleri taşıyordu.
48 Saate Dair Dördüncü İstihbarat ve İhvanın Geleceği
Bu dört istihbarat haberi, değişen güç dengelerini gösteriyor. Suudi Arabistan ve Mısır gibi ülkeler “İhvan” (Müslüman Kardeşler) çizgisine karşı tavır almış durumda. Bu durum, HTŞ’nin İhvancı bir siyaset izleyeceği garantisinin verilmesiyle ortaya çıkmış olabilir.
Bu durumda, İhvancı duruş sergileyen ve Türkiye tarafından desteklenen Suriye Milli Ordusu’nun nasıl bir tutum sergileyeceği dikkatle izlenmeli.
Ankara’dan Gelen Sessizlik ve Gelecek Planları
Tüm bu gelişmeler yaşanırken, Türkiye’nin desteklediği Suriye Milli Ordusu hakkında hâlâ net bir bilgi bulunmuyor. Onlar bu süreçte nasıl bir strateji izleyecek?
İhvancı kimliklerini bir kenara bırakıp, HTŞ’nin kampanyasına katılacaklar mı yoksa yerel bir güvenlik gücü olarak mı kalacaklar, bu sorular henüz yanıt bulmuş değil.
Önemli İstihbaratlar: Moskova’dan Gelen SonuçlarGeriye, 13 gün önce, 19 Aralık 2024 tarihine dönelim. Rusya Devlet Başkanı Putin, Moskova’daki “Gostiniy Dvor”da düzenlenen basın toplantısında Suriye’deki son gelişmeleri değerlendiriyordu. Bu konuşmanın içerdiği bilgiler, Türk medyasında kısa haberlerle yer bulmuştu. Ancak şimdi, o konuşmadan çıkan detayları derlemek istiyorum. Rus İstihbaratları: Halep’teki Savaşın ÖzetiPutin, Halep’e 36 Toyota kamyonla girenlerin sayısının sadece 350 olduğunu belirtmişti. “Hedefimize ulaştık” dedi ve Suriye’deki durumu böyle özetledi. Rus İstihbaratının AçıklamalarıEsad’ı deviren grupların değiştiğini, Avrupa ve ABD’nin bu gruplarla ilişki kurmaya çalıştığını dile getiren Putin, “Eğer bu gruplar teröristse neden görüşmeler istiyorsunuz?” ifadelerini kullandı. Kürtlerin Durumu Üzerine DüşüncelerPutin, “Türkiye’nin PKK ile ilgili sorununun daha da kötüleşmemesi gerektiğini” söyleyerek Kürt devleti konusunun gündeme gelebileceğine dair bir uyarıda bulundu. Tüm Mesajlar ve Gelecek BeklentileriÖzetle, olaylar Orta Doğu’daki dengeleri derinden etkileyecek ciddi gelişmeleri işaret ediyor. 1 Ocak günü, İstanbul’daki sloganlarla birlikte Şam’daki gelişmelerin örtüşmesi, karmaşık bir durumu ortaya koyuyor. Sonuç: Orta Doğu’daki Belirsizlik
Son olarak, Şam’ın yeni yöneticisi El Şara’nın geleceği belirsiz kılan açıklamaları, “Syria’da seçim en erken 4 yıl sonra olacak” dedi. Gerçekleşen bir değişim, ne kadar süre sonra hayata geçecek, kim bilir? Ayrıca, Suriye’nin yeni İletişim Bakanı’nın, basın özgürlüğü vaadi vermesi, bölgede yaşananların ne kadar karmaşık olduğunun bir göstergesi. Orta Doğu’da, ironi dolu pek çok durumla karşı karşıyayız. |
“`
